در این مقاله قصد داریم تا با ارتودنسی متحرک دندان آشنا شویم. پس با ما همراه باشید.
ارتودنسی چیست :
اُرتونسی (Orthodontics) در لغت مرکب از دو واژه لاتین “ortho به معنای راست و درست” و “dontics به معنای دندان” است که یکی از رشته های تخصصی و مهم و اولین تخصص معرفی شده در زمینه ی دندانپزشکی است. در اصطلاح به معنی درمان عدم جفت بودن یا نامناسب بودن چیدمان دهان و دندان است.
این درمان ، هر چند اغلب با هدف بهبود عملکرد دهان و دندان انجام میپذیرد ، ولی در بعضی از موارد چون ظاهر و شکل صورت را اصلاح میکند ، جنبه زیبایی نیز پیدا میکند و در جذابیت افراد نقش بسزایی ایفا می کند.
-
چه زمانی به ارتودنسی نیاز داریم؟
اگر هر کدام از علائم زیر در دندان یا دهان ما وجود داشته باشد ، باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنیم تا برای درمان اقدامات لازم را انجام دهد :
-
اورجت :
که در آن دندان جلویی بالا خیلی خیلی جلوتر از دندان های پایینی هستند.
-
دیپ بایت :
زمانی که دندان های جلویی فک بالا مقدار زیادی از دندان های جلویی فک پایین را می پوشانند و دندان های پایینی کمتر از حد طبیعی دیده می شوند.
۳. کراس بایت :
زمانی که دهان بسته می‌شود، دندان های بالایی به‌درستی در مقابل دندان های پایینی قرار نمی گیرد و برخی از دندان ها در هم قفل می شوند. در این موارد معمولاً فضای کافی برای رشد دندان های دائمی بالایی وجود ندارد، بنابراین کج رشد می کنند.
۴. اوپن بایت :
زمانی که دندان ها را به هم می چسبانید، بین سطوح دندانی جلو یا اطراف فاصله وجود دارد.
۵. خط وسط نابجا :
زمانی که مرکز دندان های جلویی بالا با مرکز دندان های جلویی پایین در یک خط قرار نداشته باشند.
۶. فاصله دندان ها :
شکاف و یا فضاهای بین دندان ها به خاطر از دست دادن دندان ها یا دندان که رشد نکرده اند.
۷. شلوغی دندان ها (دندان اضافی) :
زمانی که دندان های زیادی دردهانتان وجود داشته باشد.
۸. نامرتبی دندان ها :
زمانی که دندان هایتان نظم و ترتیب مناسب را ندارند و با هم جفت و جور نمی شوند.
انواع ارتودنسی :
-
ارتودنسی ثابت :
دستگاه های ثابت دستگاه هایی هستند که در طول درمان نیازی به خارج نمودن آن ها از دهان توسط بیمار وجود ندارد و اجزای اصلی تشکیل دهنده آن ها براکت و سیم می باشد. براکت ها همان اجزای کوچکی هستند که توسط چسب خاصی به دندان چسبانده می شوند. در بین مردم از اصطلاح سیم کشی یا سیم بستن دندان استفاده می شود.
-
ارتودنسی متحرک :
دستگاه های متحرک انواعی هستند که بیمار می تواند در طول درمان آن ها را از دهانش خارج کند. البته گاهی این خارج نمودن ممکن است بنا بر تجویز ارتودنتیست محدود به زمان های کوتاهی مانند زمان غذاخوردن یا مسواک زدن باشد. این نوع دستگاه ها در بین مردم به (پلاک) مشهورند.
انواع ارتودنسی متحرک :
-
نامرئی
همانطور که از نام آن مشخص است، این مدل ارتودنسی متحرک از طریق پلاک هایی شبیه به پلاستیک شفاف است. در صورت استفاده از این پلاک ارتودنسی متحرک، باید هر دو هفته یکبار آن را عوض کنید.
-
فنر زد (Z) یا هاولی:
اگر یکی یا چند دندان از دندان های قدامی شما عقب باشد، برای منظم کردن آن ها باید از این مدل از انواع پلاک ارتودنسی متحرک استفاده شود.
-
فانکشنال:
در صورتی که فک پایین بیمار عقب باشد و یا فک بالا جلو باشد، از انواع پلاک ارتودنسی متحرک برای عقب کشیدن فک بالا و جلو آوردن فک پایین استفاده می شود. در برخی موارد باید از پلاک فانکشنال در میان انواع پلاک ارتودنسی متحرک استفاده شود.
ارتودنسی متحرک برای چه دندان هایی است؟
باید توجه کنیم که کاربرد ارتودنسی متحرک محدود بوده و اغلب برای حرکت دادن یک دندان یا گسترش فضای سقف دهان محدود استفاده می شود.
به دلیل پایین بودن دقت این دستگاه، ارتودنسی متحرک بزرگسالان برای دندان هایی با جابجایی پیچیده مناسب نیست.
بهترین سن شروع درمان با ارتودنسی :
زمان مناسب برای شروع درمان ارتودنسی، بستگی به نوع ناهنجاری دارد:
۱. در مورد بیمارانی که مشکلات اسکلتی در فک و صورت دارند، بهترین زمان برای شروع به درمان، سال های قبل از بلوغ است. چون اگر ناهنجاری ها مربوط به استخوان فک باشد و تا قبل از رسیدن به سن بلوغ تشخیص داده نشود، بیمار ممکن است نیاز به جراحی فک پیدا کند. بنابراین تشخیص به موقع ، یعنی در محدوده ی سنی۶ تا ۱۰ سالگی می تواند باعث جلوگیری از جراحی فک و صورت شود.
۲. در مورد مشکلاتی که صرفاً مربوط به دندان ها می شود، محدودیت سنی وجود نداشته ولی زمان طلایی برای درمان حوالی ۱۲سالگی است.
با این حال برای ارتودنسی محدودیت زمانی معمولاً وجود ندارد و تا زمانی که دندان در دهان سالم است می توان این درمان را انجام داد؛ ولی هرچه سن کمتر باشد بهتر است.
آیا ارتودنسی متحرک درد دارد یا خیر؟
ممکن است ارتودنسی متحرک بین ۳ تا ۵ روز اول و قبل از عادت کردن دهان، ماهیچه های دهان، و دندان آزار دهنده باشند.
در صورت آزار دهنده بودن درد می توانید از مُسکن هایی که برای سردرد مصرف می کنید، استفاده کنید.
هنگام استفاده از این دستگاه، اگر در نقطه خاصی از دهان خود احساس درد می کنید، با پزشک خود مشورت یا به مطب او مراجعه کنید.
مزایا و معایب ارتودنسی متحرک :
-
مزایا :
۱. رعایت ساده تر نکات بهداشتی نسبت به ارتودنسی ثابت.
۲. شستشوی راحت دهان و دندان در روش متحرک.
۳. احتمال کمتر آسیب دیدن دندان ها نسبت به ارتودنسی ثابت.
۴. امکان تنظیم پلاک ها.
-
معایب :
۱. ارتودنسی متحرک، کمی بر روی صدا و حرف زدن تاثیر می گذارد.
۲. هزینه ی بالای ارتودنسی متحرک نسبت به روش نامرئی.
