عوامل موثر در بروز بیماری لثه، علائم و روش های درمان این بیماری

بیماری لثه، که به نام پریودنتیت نیز شناخته می شود، یکی از شایع ترین مشکلات بهداشت دهان و دندان است. این بیماری به التهاب و عفونت بافت های لثه اشاره دارد که می تواند از یک وضعیت خفیف مانند ژنژیویت تا مشکلات جدی تر مانند پریودنتیت پیشرفت کند. مشکلات لثه در صورت عدم درمان مناسب، می توانند به آسیب به بافت های حمایتی دندان ها و حتی از دست رفتن دندان ها منجر شود. در این مقاله از مجله دندانپزشکی ارتودکتر، به بررسی دقیق علل، علائم، پیشگیری و درمان بیماری لثه خواهیم پرداخت و نکات کلیدی برای حفظ سلامت لثه ها را ارائه خواهیم کرد.

 علل بیماری لثه

پلاک دندان

پلاک دندان، که به صورت یک لایه نرم و چسبناک از باکتری ها و ذرات غذایی روی دندان ها و لثه ها شکل می گیرد، یکی از علل اصلی مشکلات لثه است. اگر پلاک به طور منظم از بین نرود و به تارتار تبدیل شود، می تواند منجر به التهاب و عفونت لثه ها گردد. تارتار، که یک لایه سخت و معدنی است، نمی تواند با مسواک زدن ساده پاک شود و نیاز به پاکسازی حرفه ای دندان ها توسط دندانپزشک دارد.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان از جمله مسواک زدن منظم و استفاده نکردن از نخ دندان، می تواند منجر به تجمع پلاک و تارتار شود. این وضعیت یکی از عوامل اصلی بروز ژنژیویت و پریودنتیت است. اگر پلاک و تارتار به درستی از بین نرود، می تواند به التهاب و عفونت لثه ها منجر شود.

عوامل ژنتیکی

عوامل ژنتیکی می توانند نقش مهمی در بروز مشکلات لثه و دهان داشته باشند. برخی افراد به دلیل پیشینه خانوادگی یا ویژگی های ژنتیکی خاص، مستعد ابتلا به بیماری های دهان و دندان هستند. مطالعات نشان داده اند که افراد با سابقه خانوادگی مشکلات لثه، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.

بیماری لثه به دلیل سیگار کشیدن

سیگار کشیدن یکی از عوامل خطرناک برای پریودنتیت و ژنژیویت است. نیکوتین و دیگر مواد موجود در سیگار به کاهش جریان خون به لثه ها و تضعیف سیستم ایمنی بدن کمک می کنند، که به نوبه خود منجر به افزایش خطر ابتلا به مشکلات بافت لثه می شود. سیگار کشیدن همچنین می تواند به کاهش توانایی بدن در ترمیم بافت های لثه کمک کند.

بیماری های سیستمیک

مشکلات مزمن مانند دیابت به افزایش خطر بیماری لثه کمک می کنند. دیابت کنترل نشده در ایجاد خشکی دهان، کاهش قدرت دفاعی بدن و افزایش احتمال عفونت های لثه نقش دارد. بیماری های دیگری مانند بیماری های قلبی و آرتریت روماتوئید نیز می توانند با مشکلات دهان مرتبط باشند.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، یائسگی یا مصرف قرص های ضدبارداری می تواند بر سلامت لثه ها تاثیر بگذارد. این تغییرات هورمونی می توانند باعث افزایش حساسیت لثه ها به التهاب و عفونت شوند.

علائم و نشانه های بیماری لثه

تورم و قرمزی و خونریزی لثه ها

تورم و قرمزی لثه ها و خونریزی به خصوص در هنگام مسواک زدن یکی از علائم اولیه مشکلات لثه است. این وضعیت نشان دهنده التهاب در بافت های لثه است و ممکن است با احساس درد و ناراحتی همراه باشد. لثه های ملتهب معمولاً به راحتی خونریزی می کنند و ممکن است به نظر غیرطبیعی بیفتند.

بوی بد دهان

بوی بد دهان یا هالیتوز می تواند ناشی از تجمع باکتری ها و عفونت های لثه باشد. این مشکل به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و تجمع مواد زائد در ناحیه لثه ایجاد می شود و ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس و مشکلات اجتماعی شود.

پس روی لثه ها و دندان های شل و متحرک

پس روی لثه ها به معنای عقب نشینی لثه ها از سطح دندان ها است که می تواند باعث نمایان شدن ریشه دندان ها و ایجاد حساسیت در دندان ها شود. این علامت معمولاً در مراحل پیشرفته بیماری لثه مشاهده می شود و نیاز به درمان فوری دارد. در مراحل پیشرفته بیماری، دندان ها ممکن است شروع به شل شدن کنند و حرکت کنند. این علامت نشان دهنده آسیب جدی به بافت های حمایتی دندان است و ممکن است به از دست رفتن دندان ها منجر شود.

راه های درمان بیماری لثه

پاکسازی حرفه ای دندان

تمیز کردن حرفه ای دندان ها یکی از روش های ابتدایی درمان بیماری دهان و دندان است. این روش شامل حذف پلاک و تارتار از سطح دندان ها و زیر خط لثه است و معمولاً توسط دندانپزشک یا بهداشت کار دندان انجام می شود. پاکسازی حرفه ای دندان می تواند به کاهش التهاب و عفونت لثه کمک کند و نیاز به پیگیری منظم دارد.

درمان دارویی

در صورت وجود عفونت یا التهاب شدید، دندانپزشک ممکن است داروهای ضدعفونی کننده، آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضدالتهاب تجویز کند. این داروها به کاهش التهاب و کنترل عفونت کمک می کنند و ممکن است به شکل قرص، ژل یا دهان شویه تجویز شوند.

جراحی لثه

در موارد پیشرفته مشکلات لثه ممکن است نیاز به جراحی لثه باشد. جراحی لثه شامل روش های مختلفی مانند جراحی پیوند لثه و جراحی پاکسازی عمیق است که به بازسازی و ترمیم بافت های لثه کمک می کند. جراحی لثه معمولاً در مواردی که درمان های غیرجراحی کافی نباشند، توصیه می شود.

پیوند استخوان برای درمان بیماری های لثه

اگر مشکلات لثه باعث آسیب به استخوان های حمایتی دندان شده باشد، پیوند استخوان ممکن است، ضروری باشد. این روش شامل قرار دادن استخوان جدید در ناحیه آسیب دیده برای تقویت ساختار استخوان و حمایت از دندان ها است. پیوند استخوان می تواند به بازسازی بافت های استخوانی و بهبود سلامت دندان ها کمک کند.

درمان های غیرجراحی

درمان های غیرجراحی شامل روش های کم تهاجمی برای مدیریت بیماری است. این روش ها می توانند شامل استفاده از ژل ها یا مواد ضدعفونی کننده برای کاهش التهاب و عفونت در ناحیه لثه باشند. درمان های غیرجراحی معمولاً برای موارد خفیف و به عنوان مکمل درمان های اصلی استفاده می شوند.

خلاصه

بیماری لثه یکی از مشکلات رایج بهداشت دهان و دندان است که می تواند به مشکلات جدی تر دندانی و سلامتی منجر شود. با رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک، مدیریت عوامل خطر و تغذیه مناسب، می توان از بروز بیماری لثه پیشگیری کرده و سلامت لثه ها را حفظ کرد. در صورت بروز علائم بیماری لثه، مراجعه به دندانپزشک و دریافت درمان های مناسب ضروری است تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شده و سلامت دندان ها و لثه ها بهبود یابد.