لثه های سالم، نقش اساسی در حفظ سلامت دهان و دندان دارند. تغییر رنگ لثه می تواند نشانه ای از مشکلات مختلف بهداشتی یا بیماری ها باشد. یکی از تغییرات رنگی که ممکن است در این بافت مشاهده شود، سیاه شدن یا تیرگی آن ها است. این تغییر رنگ می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که نیاز به بررسی و تشخیص دقیق دارند. در این مقاله از مجله دندانپزشکی ارتوبلاگ، به بررسی دلایل سیاه شدن لثه، روش های تشخیص و درمان های مناسب می پردازیم.
✍دسترسی سریع
Toggleیکی از شایع ترین علت های تیره شدن لثه، تجمع رنگدانه های طبیعی در آن است. این تغییر رنگ معمولاً به دلیل تولید بیش از حد ملانین (رنگدانه ای که به پوست و لثه ها رنگ می دهد)، رخ می دهد.
برخی افراد به طور طبیعی ملانین بیشتری تولید می کنند، که می تواند منجر به تیرگی لثه ها شود. این وضعیت معمولاً ارثی است و در خانواده های مختلف مشاهده می شود.
تغییرات هورمونی در بدن می تواند به افزایش تولید ملانین و در نتیجه سیاه شدن لثه ها منجر شود. به عنوان مثال، تغییرات هورمونی در دوران بارداری یا استفاده از قرص های ضد بارداری ممکن است تاثیرگذار باشد.
استفاده از سیگار و محصولات تنباکو می تواند به تغییر رنگ لثه ها منجر شود. نیکوتین و مواد شیمیایی موجود در دخانیات به تجمع رنگدانه ها در لثه ها و تیرگی آن ها کمک می کنند.
سیگار کشیدن باعث زرد شدن و سپس سیاه شدن لثه ها می شود. این تغییر رنگ معمولاً در ناحیه تماس سیگار با لثه ها مشاهده می شود.
مصرف دخانیات همچنین می تواند باعث بیماری های و التهاب لثه شود که به نوبه خود باعث تغییر رنگ آن ها می شود.
بیماری های لثه، مانند پریودنتیت، می توانند از دلایل تغییر رنگ لثه ها باشند. این بیماری ها معمولاً به دلیل تجمع پلاک های دندانی و عفونت های باکتریایی ایجاد می شوند.
التهاب شدید لثه ها به دلیل عفونت می تواند باعث تیره شدن لثه ها شود. این وضعیت معمولاً با خونریزی، تورم و درد لثه همراه است.
بیماری های دیگر مانند ویروس ها و عفونت های قارچی نیز می توانند باعث تغییر رنگ لثه ها شوند.
آسیب های مکانیکی به لثه ها، مانند ضربات یا جراحات، می توانند به تغییر رنگ لثه ها منجر شوند.
آسیب هایی که به دلیل استفاده از مسواک های زبر، استفاده نادرست از ابزارهای دندانی یا ضربات فیزیکی ایجاد می شوند، می توانند باعث سیاه شدن لثه ها شوند.
گاهی اوقات جراحی های دندانی نیز می توانند باعث تغییر رنگ موقت یا دائمی لثه ها شوند.
برخی داروها و مواد شیمیایی ممکن است باعث تغییر رنگ لثه ها شوند. این داروها ممکن است در تغییر رنگ طبیعی لثه ها نقش داشته باشند. داروهای ضد صرع و داروهای ضد باکتری از جمله این داروها هستند.
مشکلات سیستمیک می توانند به تغییر رنگ لثه ها منجر شوند. این بیماری ها شامل مشکلات متابولیکی و اختلالات سیستم ایمنی هستند.
مشکلات کبدی مانند سیروز یا هپاتیت و مشکلات خونی مانند کم خونی از جمله بیماری های هستند که ممکن است به تغییر رنگ لثه ها منجر شوند.
تشخیص دقیق دلایل سیاه شدن لثه ها نیاز به بررسی های کامل دارد. روش های تشخیص شامل موارد زیر است:
معاینه بالینی اولین مرحله در تشخیص سیاه شدن لثه ها است. دندانپزشک با بررسی دقیق لثه ها و بررسی علائم بالینی، به شناسایی علت احتمالی تغییر رنگ کمک می کند.
دندانپزشک از تاریخچه پزشکی بیمار، شامل استفاده از داروها، مصرف دخانیات و وضعیت عمومی سلامتی، اطلاعات جمع آوری می کند.
تصویربرداری های دندانی مانند اشعه X و سی تی اسکن به شناسایی مشکلات زیر سطح لثه و ساختارهای اطراف کمک می کنند.
در برخی موارد، آزمایش های آزمایشگاهی برای بررسی مشکلات سیستمیک و بیماری های عفونی لازم است. آزمایش خون و تست های باکتریولوژیک برای این منظور انجام می شوند.
درمان تیرگی شدن لثه بستگی به علت آن دارد. روش های درمان شامل موارد زیر است:
برای درمان سیاه شدن لثه، ابتدا باید علت اصلی شناسایی و درمان شود. به عنوان مثال ترک سیگار و محصولات تنباکو می تواند به بهبود وضعیت لثه ها کمک کند. بهبود بیماری های لثه مانند پریودنتیت با استفاده از تمیزکاری عمیق، آنتی بیوتیک ها و جراحی های لازم نیز از دیگر روش های درمان هستند.
درمان های موضعی می توانند به بهبود وضعیت لثه ها کمک کنند. استفاده از محلول های ضدعفونی برای کاهش التهاب و عفونت و پمادهای موضعی برای کاهش درد و بهبود وضعیت لثه ها توصیه می شود.
تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی می تواند به بهبود وضعیت لثه ها کمک کند. مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان و مصرف مواد غذایی مغذی و اجتناب از غذاهای آسیب زننده در درمان تیرگی لثه موثر هستند.
در موارد شدید، جراحی های ترمیمی مانند جراحی لثه و پیوند لثه برای بازسازی و اصلاح لثه ها الزامی است.
سیاه شدن لثه ها می تواند ناشی از دلایل مختلفی از جمله تجمع رنگدانه ها، مصرف دخانیات، بیماری های لثه، آسیب های مکانیکی، مصرف داروها و بیماری های سیستمیک باشد. تشخیص دقیق علت تغییر رنگ لثه ها و درمان مناسب آن، نیاز به بررسی های کامل و مشاوره با دندانپزشک متخصص دارد. رعایت بهداشت دهان و دندان، پرهیز از مصرف دخانیات و مراجعه منظم به دندان پزشک می تواند به پیشگیری از مشکلات لثه و حفظ سلامت دهان کمک کند. با توجه به پیشرفت های درمانی و تشخیصی، بسیاری از مشکلات مربوط به سیاه شدن لثه قابل مدیریت و درمان هستند.